Η καλή επίδοση σε ένα τουρνουά προϋποθέτει προετοιμασία, στρατηγική και ψυχικό σθένος.
Μελέτη ανοιγμάτων: Η καλή και σε βάθος κατανόηση κάποιων ανοιγμάτων που μας είναι ευχάριστα, βοηθούν να παίζουμε άνετα σε άγνωστες θέσεις που μπορεί να προκύψουν κατα τη διάρκεια της παρτίδας. Η μελέτη ενός ανοίγματος μπορεί να έχει πολλές πτυχές. Αρχικά, ίσως είναι καλό σχεδόν να απομνημονεύσουμε τις πρώτες κινήσεις εξασκώντας τη μνήμη μας και σιγά σιγά να ανακαλύπτουμε τον λόγο της κάθε κίνησης. Αυτό όμως προϋποθέτει κάποια προεργασία.
Η μελέτη ενός και μόνο ανοίγματος μπορεί να διαρκέσει αρκετούς μήνες, αφιερώνοντας χρόνο στη μελέτη του ανοίγματος μέσω ενός βιβλίου με βαριάντες και ιδέες τακτικών που δεν παίχτηκαν στην παρτίδα, αλλά είναι μέρος της συλλογιστικής του συγγραφέα και εξασκεί τον ίδιο τον αναγνώστη να εισέρχεται σε αυτά τα μονοπάτια. Οι συγγραφείς των βιβλίων αφιερώνουν αρκετά χρόνια στη μελέτη και ανάλυση θεμάτων που τους απασχολούν για να έχουν μία επιμελημένη έκδοση. Επομένως τα βιβλία είναι χρήσιμα στο χτίσιμο της προετοιμασίας κατά τη διάρκεια της σχολικής χρονιάς, που οι σκακιστές αμφιταλαντεύονται μεταξύ άλλων μαθημάτων και δραστηριοτήτων.
Κατά την περίοδο προετοιμασίας για ένα τουρνουά (1 μήνα έως 1 εβδομάδα πριν) είναι χρήσιμη η πιο στοχευμένη μελέτη ανοιγμάτων μέσω υπολογιστή. Το τι θα επιλέξει να μελετήσει ο καθένας εξαρτάται από τη δυναμική του αλλά και από την δυναμική των υπόλοιπων παιχτών στο συγκεκριμένο τουρνουά. Ας δούμε τι μπορούμε να μελετήσουμε:
Παρτίδες ισχυρών παιχτών που έχουν παιχτεί στο παρελθόν. Ξεκινώντας από την πιο παλιά ιστορία του σκακιού ως τις μέρες μας, μπορεί κανείς να ανακαλύψει σκακιστές που τον εμπνέουν ανάλογα με το σκακιστικό στυλ του. Η κατανόηση και ανάλυση ισχυρών σκακιστών μας οδηγεί ομαλά στην αναζήτηση ενός υψηλότερου νοήματος της ενασχόλησής μας με αυτό το άθλημα.
Παρτίδες από τουρνουά που παίζονται αυτόν τον καιρό. Είναι ωραίο να παρακολουθούμε τι συμβαίνει στον σκακιστικό κόσμο. Νέες ιδέες παρουσιάζονται συνεχώς, παλιές ιδέες εμφανίζονται με νέα σκοπιά, το προσωπικό στυλ του κάθε σκακιστή διαμορφώνεται μέρα με τη μέρα. Έχει ενδιαφέρον εκτός από τους Super Grand Masters να παρακολουθούμε την πορεία ελλήνων σκακιστών που βαδίζουν στον ίδιο δρόμο με αυτούς.
Παρτίδες από ελληνικά τουρνουά. Σίγουρα όλοι μας έχουμε αγαπημένους Έλληνες σκακιστές και σκακίστριες. Λένε ότι ο κάθε λαός έχει κάτι κοινό στον τρόπο που παίζει σκάκι κι αυτό ίσως έχει να κάνει με τις σκακιστικές συνθήκες σε κάθε χώρα – πέρα από τις κλιματικές ή οτιδήποτε άλλο. Η μελέτη οικείων ιδεών βοηθάει να ανακαλύπτουμε νέους τρόπους να πετυχαίνουμε τους στόχους μας.
Παρτίδες αντιπάλων μας. Αφού βγει η κλήρωση και ξέρουμε με ποιον θα παίξουμε, όλοι μας έχουμε στο νου μας να δούμε παρτίδες του αντιπάλου, να μελετήσουμε τι ανοίγματα παίζει και πως μπορούμε να τα αντικρούσουμε ή απλά να παίξουμε τα δικά μας και να βγούμε καλύτεροι. Σε αυτό το σημείο, αφού αποφασίσουμε τι θα παίξουμε, είναι χρήσιμο και αναγκαίο να μελετήσουμε το άνοιγμα που θέλουμε να παίξουμε, να βρούμε παρτίδες ισχυρών παιχτών ώστε να έχουμε ισχυρές στρατηγικές και τακτικές ιδέες και να εξασκήσουμε την επίλυση τακτικών με τη βοήθεια κάποιας σκακιστικής πλατφόρμας. Στο lichess μπορεί κανείς να επιλέξει συγκεκριμένο άνοιγμα προς εξάσκηση, ώστε να είναι εντελώς προσηλωμένος στις θέσεις που πρόκειται να αντιμετωπίσει. Puzzle Themes -> By opening
Μελέτη φινάλε: Τα φινάλε είναι ίσως το πιο σημαντικό στοιχείο στη μελέτη ενός σκακιστή. Ακόμα και αν δεν φτάσει στο φινάλε η παρτίδα, όλες οι στρατηγικές και τακτικές ιδέες πηγάζουν από την νοητική σχεδίαση ενός ή πολλών πιθανών μετατροπών. Το φινάλε συμβάλει στη συνδυαστική σκέψη, στο σωστό μέτρημα, στην έμπνευση (έχοντας στο νου εργαλεία όπως το zugzwang, το τέμπο κλπ) από την αρχή μέχρι το τέλος της παρτίδας.
Ανάλυση των δικών μας παιχνιδιών. Οι παρτίδες που έχουμε παίξει είναι η εικόνα μας στον σκακιστικό κόσμο. Εκεί βρίσκονται οι αδυναμίες μας που μπορεί να αποτελούν παρελθόν, εκεί βρίσκονται και οι φωτεινές μας σκέψεις.
Βασιλική Παπαγεωργίου
FIDE National Instructor
ECU Junior Trainer
Φωτογραφίες:
Abdusattorov – So
Winning with the Grünfeld, Andras Adorjan and Jeno Döry (book)
Botvinnik
Theodorou – Durak, Riga Technical University Open 2024 – Tournament A, Round 6
Tsolakidou – Kashlinskaya, FIDE Women’s Grand Prix 2024/25 | Tsilbisi, Round 5 (παίζεται τώρα)
Narva – Kelires, 33rd Kavala Open 2024, Round 5