ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΣΚΑΚΙ

“ΚΑΛΛΙΤΕΧΝΙΚΟ ΣΚΑΚΙ Ή ΠΩΣ ΝΑ ΚΟΛΛΗΣΕΤΕ ΕΝΑ ΝΕΟ ΜΙΚΡΟΒΙΟ” του Π. Κονιδάρη

[Το άρθρο που ακολουθεί είναι μία σύντομη εισαγωγή στο χώρο του Καλλιτεχνικού Σκακιού από έναν καλό φίλο και έμπειρο λύτη, τον Παναγιώτη Κονιδάρη. Τον ευχαριστούμε πολύ για την συνεργασία και την παρουσίαση.]

Aγωνιστικό vs Καλλιτεχνικό Σκάκι

“Το καλλιτεχνικό σκάκι είναι απολαυστικό σαν πίνακας ζωγραφικής ή σαν κομμάτι μουσικής και κολλητικό σαν μικρόβιο. Άρα, σε αυτό μοιάζει με το κλασικό σκάκι. Στην πραγματικότητα δεν είναι παρά ένα παρακλάδι του, μόνο που κατοικεί σε ένα παράλληλο σύμπαν. Αλλά ας τα εξηγήσω κάπως απλούστερα.

Καλλιτεχνικό σκάκι ονομάζουμε τις σκακιστικές συνθέσεις, προβλήματα και σπουδές. Αυτές δεν πρέπει να τις συγχέουμε με τα πάζλ ή τις ασκήσεις τακτικής που λύνει κάποιος για προπόνηση ανάμεσα στις παρτίδες του ή στο διαδίκτυο, γιατί είναι κάτι διαφορετικό. Δεν είναι δηλαδή θέσεις που προέκυψαν από μια ΟΤΒ παρτίδα. Αντίθετα είναι θέσεις που πληρούν συγκεκριμένες προϋποθέσεις οικονομίας υλικού, αισθητικής και τακτικής και που γεννήθηκαν στην φαντασία ενός συνθέτη, του δημιουργού τους.

Εκτός από αυτόν, υπάρχει όμως και ο λύτης, αυτός που πασχίζει να λύσει το δύσκολο και πανέμορφο πρόβλημα που του έθεσε ο συνθέτης, να ανακαλύψει την αρμονία που αυτό κρύβει, την κρυφή του ιδέα, την έκπληξή του! Σε κάθε πρόβλημα υπάρχει μια συνθήκη (π.χ. ματ σε 2 κινήσεις, ματ σε 5 κινήσεις, αντίστροφο ματ σε 3 κινήσεις, παίζει ο λευκός και κερδίζει κτλ) την οποία πρέπει να πραγματώσει ο λύτης, καταγράφοντας παράλληλα και όλες τις δυνατές άμυνες του μαύρου και τις αντίστοιχες συνέχειες του λευκού.

Διαγωνισμοί Λύσης Καλλιτεχνικών Προβλημάτων

Από τα παραπάνω κατανοεί κανείς ότι δημιουργείται γόνιμο έδαφος συναγωνισμού ανάμεσα στους επίδοξους λύτες, το οποίο με την σειρά του οδήγησε σε διαγωνισμούς λύσης σκακιστικών προβλημάτων, σε αντίστοιχα πρωταθλήματα, όπως και στο αγωνιστικό σκάκι. Μόνο που εδώ ο καθένας λύνει μόνος του, δεν έχει κάποιον αντίπαλο απέναντι. Ο αντίπαλος είναι η ευφυΐα του συνθέτη και το χρονόμετρο! Εθνικοί διαγωνισμοί λύσης, Πανευρωπαϊκά και Παγκόσμια Πρωταθλήματα διοργανώνονται εδώ και πολλές δεκαετίες.

Ελληνικοί Διαγωνισμοί και Πρωταθλητές στο Καλλιτεχνικό Σκάκι

  Στην Ελλάδα οι πρώτοι επίσημοι διαγωνισμοί ξεκίνησαν το 2002, αν και παλιότερα γινόντουσαν ανεπίσημα κάποιοι σποραδικοί και εύκολοι διαγωνισμοί, όπως εκείνοι που διοργάνωνε στην ΕΦΕΤ ο Τ. Σιαπέρας, συνθέτης και λύτης προβλημάτων και ο ίδιος. Οι πρωταθλητές Ελλάδας έως τώρα: Κώστας Πρέντος 9 πρωταθλήματα (2002-2010), Νίκος Μενδρινός 5 πρωταθλ. (2011,2013,2014,2018,2021) Νίκος Σιδηρόπουλος 2 τίτλοι (2016,2017), Παναγιώτης Κονιδάρης 2 τίτλοι (2015,2022), Ανδρέας Παπασταυρόπουλος (2019), Χάρης Φουγιαξής (2012).

Το 20ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα Λύσης Προβλημάτων

Στο πρόσφατο 20ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα, που διοργανώθηκε στην Αθήνα οι τρεις πρώτοι ήταν 1^ος) Παναγιώτης Κονιδάρης 42.5 β., 2^ος) Νίκος Μενδρινός 35 β., 3^ος) Δημήτρης Σκυριανόγλου 27,5 β.

Τα υπόλοιπα αποτελέσματα και τα προβλήματα που τέθηκαν στον διαγωνισμό μπορείτε να τα δείτε ακολουθώντας τους παρακάτω συνδέσμους: 

• Ατομικά Αποτελέσματα του 20ου Πανελλήνιου Πρωταθλήματος
• Προβλήματα που δόθηκαν στο 20ο Πανελλήνιο Πρωτάθλημα

Δυνατότητες συμμετοχής σε πρωταθλήματα

Πώς μπορεί κανείς να συμμετέχει σε έναν τέτοιο διαγωνισμό, είτε για να διακριθεί κερδίζοντας τίτλους, μετάλλια και έλο (μιλάμε για καλλιτεχνικό έλο- διαφορετικό από το κλασικό) είτε απλά για ψυχαγωγία; Μα, δηλώνοντας συμμετοχή! Αρκεί να ξέρει τις κινήσεις του σκακιού και να έχει κάπως εξοικειωθεί με τις δύο λιγότερο γνωστές κατηγορίες προβλημάτων που μπαίνουν στους διαγωνισμούς: τα βοηθητικά και τα αντίστροφα προβλήματα.

Τέτοιοι διαγωνισμοί στην Ελλάδα δεν είναι πάρα πολλοί ετησίως, αλλά είναι αρκετοί για έναν αρχάριο για να πάρει το βάπτισμα του πυρός. Και όλοι είναι ανοιχτοί σε όλους τους σκακιστές ανεξαρτήτου ηλικίας ή έλο –και φυσικά δωρεάν. Εκτός από το Πρωτάθλημα Ελλάδας όπου μοιραία τα προβλήματα θα είναι κατά τεκμήριο δύσκολα, υπάρχει κάθε χρόνο το Κύπελλο Ελλάδας που διοργανώνεται σε πολλές πόλεις ταυτόχρονα, αρκεί να υπάρχει εκεί κάποιος τοπικός επιτηρητής που θα αναλάβει να παραλάβει, να μοιράσει τα θέματα, να ελέγξει τον χρόνο και να διασφαλίσει το αδιάβλητο. Υπάρχει επίσης το Πρωτάθλημα Αττικής (που φέτος θα γίνει 23/10), με σχετικά πιο εύκολα προβλήματα, αλλά και κάθε τελευταία Κυριακή του Γενάρη το ISC, δηλαδή το παράλληλο παγκόσμιο πρωτάθλημα που γίνεται σε διάφορες χώρες την ίδια ημέρα και ώρα και το οποίο εκτός από την δύσκολη κατηγορία έχει και μία για χαμηλά έλο καθώς και μία για Juniors. Θα πρότεινα σε κάποιον αρχάριο να ξεκινήσει με το Κύπελλο Ελλάδας ή το ISC μιας και έχουν το πλεονέκτημα να συμπεριλαμβάνουν και εύκολα (τηρουμένων των αναλογιών) προβλήματα, οπότε θα υπάρχει η ικανοποίηση ότι κάτι λύσαμε.

Το καλλιτεχνικό σκάκι στο Διαδίκτυο

  Ως πρόσθετη συνεισφορά στους αμύητους ή ως καλωσόρισμα στον μαγικό κόσμο του καλλιτεχνικού σκακιού θα συστήσω ανεπιφύλακτα να περιηγηθούν στο εξαιρετικό μπλογκ του Μανώλη Μανωλά:  https://kallitexniko-skaki.blogspot.com/  που είναι και το μοναδικό στην Ελλάδα. Εκεί μπορούν να αντλήσουν πληροφορίες για όλα τα είδη των προβλημάτων και να βρουν πολύτιμο υλικό, ξεκινώντας από τις πιο παλιές αναρτήσεις. Επίσης θα βρουν όλα τα απαραίτητα link για το παράλληλο και γοητευτικό σύμπαν του καλλιτεχνικού σκακιού.

  Τέλος, από το ίδιο φιλόξενο μπλογκ θα συστήσω να διαβάσετε ένα  παλιό μου άρθρο, εισαγωγή στον κόσμο μας:    https://kallitexniko-skaki.blogspot.com/2018/01/blog-post.html  το οποίο αναλύει όλες τις κατηγορίες προβλημάτων και περιλαμβάνει χρήσιμα tip.

  Ελπίζω τελικά να κολλήσετε αυτό το νέο μικρόβιο και σύντομα να σας συναντήσω σε κάποιον από αυτούς τους διαγωνισμούς. Και – γιατί όχι;- να σας χειροκροτήσω όταν θα διακριθείτε. Ιδού πεδίο δόξης λαμπρό!